Het Gilde heeft aan de basis gestaan van de totstandkoming van een tweetal screeningsinstrumenten, namelijk Mesis en Metas. Deze instrumenten zijn ontwikkeld om de dienstverlening aan mensen die een beroep doen op respectievelijk schuldhulpverlening en bijstandverstrekking in gemeenten te verbeteren. Screeningsinstrumenten hebben tot doel de uitvoerders te helpen om iedere burger met zijn eigen vragen en problemen afgestemd op diens specifieke situatie te woord te staan en ondersteuning te bieden. De instrumenten maken echt maatwerk mogelijk. De basis voor Mesis en Metas ligt in de gedragsleer en beide instrumenten zijn ontwikkeld in een intensieve samenwerking tussen wetenschappers, onderzoekers, uitvoerders en uitvoeringsorganisaties en door grote groepen burgers eerste versies van de vragenlijsten te laten invullen. Zo konden wetenschappelijk en statistisch valide instrumenten tot stand komen.
Mesis wordt momenteel al door meer dan 50 gemeenten gebruikt en is inmiddels door meer dan 12.000 burgers ingevuld. Metas is een jaar later gereed gekomen en wordt op dit moment gebruikt of ingevoerd door vijf gemeenten: Amsterdam, Eindhoven, Nijmegen, Schiedam en de ISD Noordoost (Delfzijl e.o.).
