Methodisch concept Sturen op zelfsturing

Of het nu gaat om de aanpak van werkloosheid, schulden, verslavingsproblemen of het stimuleren van zelfredzaamheid de gedragscomponent is een belangrijke succesfactor in het aanpakken daarvan. In het door het Gilde ontwikkelde methodisch concept Sturen op Zelfsturen ligt dan ook een zwaar accent op gedragsverandering: Wat zet mensen aan het denken, wanneer komen ze in beweging en wat zorgt er voor dat ze het ook op de langere termijn volhouden?

Het methodisch concept Sturen op Zelfsturing is gefundeerd op de drie psychologische basisbehoeften van de mens. Het gaat om:

• de basisbehoefte aan autonomie (de vrijheid om keuzes te kunnen maken)
• de basisbehoefte aan betrokkenheid (je verbonden voelen met anderen)
• de basisbehoefte aan competentie (je kundig en bekwaam voelen).

Organisaties en professionals die bezig zijn met gedragsverandering zijn het effectiefst als zij in hun beleid en in hun benadering steeds rekening houden met deze drie basisbehoeften. Uiteraard binnen de wettelijke kaders en de eigen beleidsdoelen. Duidelijke spelregels en daar steeds helder over communiceren en naar handelen hoort bij de basisbehoefte ‘competent voelen’. Binnen die spelregels moet er voldoende ruimte zijn om eigen keuzes te kunnen te maken en te werken aan betrokkenheid.

Het methodisch concept Sturen op Zelfsturing is ontwikkeld in samenspraak met professionals in verschillende werkvelden en is wetenschappelijk getoetst op haar effectiviteit.

Training

In onze trainingen ligt de focus op het ontwikkelen van de gewenste grondhouding van de professional en het leren van de nodige basistechnieken.

Bij de grondhouding gaat het onder ander om:

• empathisch luisteren
• het ontlokken van gedachtes en keuzes
• het stimuleren van denkkracht
• het respecteren van autonomie
• het vertrouwen in eigen kunnen versterken

Bij de basistechnieken gaat het om het neutraal kunnen informeren, het kunnen stellen van vooral prikkelende en toekomstgerichte open vragen, het vooral ontlokkend kunnen reflecteren, het vooral op gedrag kunnen bekrachtigen en het gedrag versterkend kunnen samenvatten.

Naast een basistraining zijn er verschillende mogelijkheden voor experttrainingen. Deze laatste zijn vooral gericht op het in-trainen van de basistechnieken. Zie ook onze zes gulden spelregels voor het aanleren van nieuwe vaardigheden.

We overleggen graag met de opdrachtgevers op welke wijze wij ons trainingsaanbod kunnen afstemmen op hun wensen en mogelijkheden. Het Gilde denkt graag mee op welke wijze de organisatie zelfsturend kan worden in de professionalisering van haar medewerkers.

Ontwikkeling werk-methodisch concept

Het methodisch concept Sturen op Zelfsturing is in verschillende werkvelden en in verschillende werksituaties toepasbaar. De effectiviteit van het concept wordt vergroot als het op een goede manier is ingepast in het beleidskader van de organisatie en is ingevlochten in de werkprocessen van de organisatie zelf en met die van de samenwerkende partners. Uiteraard is het van belang dat het ook past binnen de financiële mogelijkheden van de organisatie en de hoeveelheid tijd die een organisatie kan besteden aan een individuele klant. Het Gilde denkt ook graag met de klant mee op welke wijze een groepsgerichte aanpak de effectiviteit en de efficiency kan vergroten.

We ontwikkelen deze werk-methodische concept het liefst in zogenaamde werkplaatsen met gemêleerd samengestelde groepen van uitvoerende professionals, leidinggevenden en beleidsmedewerkers. We kunnen deze ontwerpen samen met uw professionals op verschillende manieren al uittesten en bijstellen.

Borging

Het (eenmalig) trainen van professionals op de juiste grondhouding en de basistechnieken is onvoldoende om een nieuwe werkwijze te implementeren. Belangrijk voor een goede borging is dat de professionals deze werkwijze ook daadwerkelijk op een eenduidige manier gaan toepassen én er binnen de organisatie permanente aandacht is voor professionalisering. Inmiddels heeft het Gilde veel expertise ontwikkeld als het gaat om borging. Het gaat bijvoorbeeld om het ontwikkelen van een professionele standaard, het ontwikkelen van een instrument proeve van bekwaamheid, een instrument voor spreekkamerobservaties en intervisiebijeenkomsten, opfristrainingen en het opleiden van interne trainers en coaches.

 Daarnaast is de rol en de vakbekwaamheid van het management cruciaal voor een goede borging. Belangrijk is dat zij meer gaan sturen op resultaat én vakbekwaamheid. De wijze van aansturing van hun medewerkers moet aansluiten bij het concept van Sturen op zelfsturing.

Kennisontwikkeling

“Wat werkt voor welke doelgroep in welke omstandigheden?” is de vraag die elke professional en ook het Gilde zich telkens moet blijven stellen. Praktijkervaringen leiden vaak tot vernieuwende inzichten en tot verfijning van aanpak en samenstelling van doelgroepen. Daarnaast leiden wetenschappelijke onderzoeken tot vernieuwende inzichten op de vraag “wat werkt”. Er zijn natuurlijk ook maatschappelijke veranderingen die aanleiding kunnen zijn tot aanpassing van de methode.

Op verschillende manieren kan het Gilde een bijdrage leveren aan deze kennisontwikkeling. Bijvoorbeeld in de vorm van effectiviteitsmeting, wetenschappelijk onderzoek, praktijkervaringen van professionals verbinden en toetsen aan bestaand wetenschappelijk (nationaal en internationaal) onderzoek

Beleidsadvisering

De effectiviteit van Zelfsturing wordt vergroot als het methodisch concept is ingepast in het beleidskader. Vaak zijn er door een organisatie (in het verleden) beleidsuitgangspunten geformuleerd die op gespannen voet staan met de uitgangspunten. Ook zijn er voorbeelden van beleidsinstrumenten, waarvan inmiddels bewezen is dat zij niet of in beperkte mate effectief zijn en voorbeelden van beleidsinstrumenten die het zelfsturend vermogen van de werkzoekenden versterken.

Gilde Vakmanschap denkt graag mee met een organisatie over het beleidskader waarin zelfsturing van de klant geoptimaliseerd wordt. Uiteraard doen wij dat samen met uitvoerende professionals, beleidsmedewerkers en managers.